2011-08-24

Pamięci Lidera (1928-2000)

W 40. rocznicę zdobycia dziewiczego szczytu Kuyang Chhish (7852 m) w Karakorum przez polską wyprawę, kierowaną przez Andrzeja Zawadę, 26 sierpnia o godz. 16.00, na Wiktorówkach zostanie odsłonięta tablica upamiętniająca Lidera. W uroczystości weźmie udział Anna Milewska, żona Andrzeja Zawady.

Inicjatorką umieszczenia tablicy na symbolicznym cmentarzu w Sanktuarium Maryjnym na Wiktorówkach jest Anna Milewska, od lat dbająca  o pamięć o mężu. Za jej sprawą powstał m.in. Fundusz im. Andrzeja Zawady, którego celem jest wspieranie wybitnych osiągnięć alpinistycznych w górach wysokich, dokonywanych przez młodych wspinaczy. Pamiątkową tablicę ufundowały Polski Związek Alpinizmu i Fundacja Jerzego Kukuczki, a organizacją zajął się społecznie Piotr Kubicki z KW Poznań. Uroczystość w Sanktuarium na Wiktorówkach rozpocznie się  Mszą Św., po której nastąpi odsłonięcie tablicy.

Andrzej Zawada (ur. 16 lipca 1928 w Olsztynie, zm. 21 sierpnia 2000 w Warszawie) – z wykształcenia inżynier sejsmolog, jeden z pionierów polskiego himalaizmu i wspinaczki zimowej, autor filmów i fotografii z wypraw wysokogórskich, współautor książek alpinistycznych (m.in. "Ostatni atak na Kunyang Chhish", 1973). Honorowy członek brytyjskiego Alpine Club, francuskiego Groupe de Haute Montagne oraz The Explorers Club.
 

W 1959 kierował pierwszym przejściem zimowym całej grani głównej Tatr. W 1965 dokonał drugiego przejścia drogi Bonattiego i Gobbiego na Wielkim Filarze Narożnym Mont Blanc. Był organizatorem i kierownikiem licznych wypraw wysokogórskich, m.in. w 1971 dokonał pierwszego wejścia na Kunyang Chhish (7852 m n.p.m.) w Karakorum, w 1973 pierwszego zimowego wejścia wraz z Tadeuszem Piotrowskim na szczyt siedmiotysięczny Noszak (7485 m n.p.m.) w Hindukuszu, w 1974 pierwszego przejścia północnej ściany Koh-i Mandaras (6628 m n.p.m.).
Wydane przez władze nepalskie potwierdzenie zimowego zdobycia w 1980 przez polską ekspedycję pod kierownictwem Andrzeja Zawady szczytu Sagarmatha (Czomolungma)

Był kierownikiem wyprawy, która dokonała pierwszego zimowego wejścia na Mount Everest w roku 1980 (Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy stanęli na szczycie 17 lutego) – oraz wiosennej w tym samym roku, podczas której Andrzej Czok i Jerzy Kukuczka poprowadzili nową drogę na wierzchołek najwyższego szczytu Ziemi.

Prowadził również zimową wyprawę na Czo Oju na przełomie 1984 i 1985 roku, podczas której szczyt zdobyli (nową drogą, do dziś nie powtórzoną – Maciej Berbeka i Maciej Pawlikowski 12 lutego) oraz trzy dni później Zygmunt Andrzej Heinrich i Jerzy Kukuczka, dla którego było to drugie wejście na ośmiotysięcznik podczas jednego sezonu zimowego (osiągnięcia tego do dziś nikt nie powtórzył).

Na przełomie 1987 i 1988 roku poprowadził pierwszą zimową, polsko-kanadyjską wyprawę na K2. Wyprawa nie osiągnęła szczytu, jednak w trakcie jej trwania Maciej Berbeka jako pierwszy człowiek w historii przekroczył zimą granicę 8000 m w Karakorum, zdobywając 6 marca przedwierzchołek Broad Peak – Rocky Summit (8030 m).

(EM)